Crkva Preobraženja - Brus
“Kada na Preobraženje zazvone zvonici bruske crkve, taj božji titraj se prostre po celoj kopaoničkoj regiji u veličanstvenom izazovu vekova koji se probude tim glasom….bez ljubavi, kojom se objašnjava i ovo još uvek čisto plavo brusko nebo… ne bi ni bruj sa crkve Svetog Preobraženja Gospodnjeg, bio tako lep i prodoran u naše duše.”
Crkva Svetog Preobrazenja Gospodnjeg “na Brusu” podignuta je 1836.godine “na kraju varošice i na uzdignutom platou u neposrednoj blizini Rasine i Graševačke reke, a osvećena 13. septembra iste godine”, stoji u Letopisu bruske crkve. Od tada do danas ostala je utočište za pravoslavne vernike, donosila mir i olakšavala nedaće sa kojima se narod ovog kraja kroz istoriju susretao.
Pre više od stotinu godina, davne 1836., knjaz Miloš je na Košijskom polju u Kruševcu obznanio naredbom da će se na jednoj bruskoj livadi sagraditi crkva. O tome svedoči priča o Živku Starincu koji je za hram dao belu kobilu i ćup masla. Bruska crkva nastala je kao svetilište Žičke eparhije.
Letopis bruske crkve beleži sa je podignuta od dobrovoljnog priloga na zemljištu koje, po pričanju, pripadalo turskom agi, koji ga je trampio sa Živkom Starincem iz Drtevaca za neku vrlo lepu kobilu. Živko je ovo mesto ustupio za podizanje crkve…Crkva je bila mala, pa je docnije dozidana zvonara. Kako nije bila dovoljno osvetljena prozori su povećani a patos popločan…
“…Skromna jednobrodna građevina, sa polukružnom oltarskom apsidom i masivnim zvonikom na zapadnom ulazu. Od prvobitnog ikonostasa, koji je, verovatno, slikao „moler Janja“, sačuvano je nekoliko ikona. Crkvu je rukopisao Nikolaj Mihailčenko, koji je u Brus došao sa još nekolicinom Rusa, izbegavši boljševički teror, 1917. godine…Na tu crkvu Hristovog preobraženja upućene su, pored male čaršije, četiri parohije sa 42 naselja.”
Građena je od kamena čija je vrsta neutvrđena, jer je crkva i spolja i unutra malterisana. Iznad ulaznih vrata na zapadu nalazi se ikona Svetog Preobraženja ispod koje je zapisano:
Vo slavu jedinosušnija i naerazdjelija Troici
otca i sina i sv. Duha sozidasja cerkov sija u Brusu
posvjašćena sv. Preobraženiju pod srečnjim vladanijem
svjetenjšato knjaza i premilostivog gospodara
Miloša Todorovića Obrenovića
leta gospodnjeg 1836. meseca avgusta 31 godine.
Crkva Svetog Preobraženja u brusu zauzima centralno mesto u gradu i predstavlja već vekovima žilu kucavicu ukupnog varoškog života.
“Obrgljeni bisernom niskom crkava, manastira i svetilišta u Brusu, odazovu se odozgo sa kopaoničkih visova: Metođe – svetilište iz drugog veka; protresu se …temelji Sv. Prokopija na Nebeskim stolicama; …zasjaji Sv. Petka iz petog veka; meko se primiri Mala Grabovnica …pamteći sebe još od dvanaestog veka, kao i Strmac, kao i Milentija, najlepša među lepoticama Moravske škole četrnaestog veka čestitog kneza, …pa ona njoj slična u Lepencu, pa crkva na Kozničkom gradu, pa stradalna krivorečka crkva iz sedamnaestog veka, pa prelepe rasute potonje današnje crkve u Blaževu, Dupcima, Ribarima.”
Mapa
Kolačići
Sajt sadrži kolačiće radi poboljašnja korisničkog iskustva. Za više informacija kliknite ovde.